Teraryum Nedir? Bakımı Nasıl Olmalıdır?

Teraryum Nedir?

Teraryumlar, küçük ve genellikle kapatılabilir cam kapların içine yerleştirilmiş minyatür bahçelerdir. Küçük de olsa eksiksiz işleyen bitki ekosistemleri olarak, bitkilerin terleme ve yoğuşma yoluyla kendilerini sulaması ile çoğunlukla kendi kendini idame ettirirler. Peki isim olarak teraryum ne demek? Latince terra ("toprak") + arium'dan (bir yer veya kap) gelen teraryum aslında aşağı yukarı bir akvaryum gibidir, sadece balık ve su yerine bitkiler ve toprak bulunur. Teraryum aynı zamanda bitkileri evde tutmanın güzel, ilgi çekici ve yaratıcı bir yoludur. İster bir masaüstü arkadaşı, ister evini canlandırmanın çağdaş bir yolu veya çocuklarla birlikte yapabileceğin eğlenceli bir proje arıyor ol, teraryumlar keşfetmek için harika bir seçenektir.
 
Teraryumlar aslen Victoria Londra'sında bir botanik kazasından ortaya çıktı. Victorialılar egzotik bitkilere ve eğrelti otlarına olan sevgilerini keşfettikçe, ünlü bir şekilde "Fern Fever" olarak adlandırılan yeni ve sıcak bir trend haline geldiler. O zamandan bu zamana pek bir şeyin değişmediğini de söylemek gerek. Pratik düzeyde, modern teraryumlar doğal dünyayı seven ancak bahçesi olmayan, şehirde yaşayan ve bitkiler için çok az alana sahip insanlar için mükemmeldir. Çok az bakım gerektiren egzotik bitkilerden oluşan çarpıcı bir koleksiyona sahip olmak isteyenler için de idealdir. Ancak teraryumlar, bitki yetiştirmenin pratik bir yolundan çok daha fazlası olacak şekilde gelişmiştir. Teraryum yapımı bir sanattır. Bunu sanat ve bilim arasındaki kesişme noktası olarak da düşünebilirsin; potansiyel teraryum örneklerinin ve keşfedilecek teraryum çeşitlerinin sayısı sonsuzdur. Peki bir teraryum aşağı yukarı ne kadar dayanır? Mükemmel dengelenmiş bir kapalı teraryum ekosistemi teoride sonsuza kadar sürebilir. Elbette bunu yapmak için bir teraryumun nasıl çalıştığını tam olarak bilmen gerekir.

Teraryumlar Nasıl Çalışır?

Kapalı teraryumlar tamamen kendi kendine işleyen ekosistemlerdir - sadece minyatürleştirilmiştir. Teraryumların nasıl çalıştığını anlamak, su ve karbon döngülerini anlatan bir dersle eşdeğerdir. Güneşten gelen sıcaklık, bitkilerden ve topraktan nemin buharlaşmasına neden olur ve bu nem daha sonra cam kabın daha soğuk olan iç yüzeylerinde yoğunlaşır. Tıpkı yağmur gibi, su damlar, geri toprağa düşer ve sonuç? Süreç yeniden başlar. Camdaki buğulanma iyiye işarettir. Besin maddelerine gelince, bunlar önce toprakla birlikte eklenir, ancak tamamen biyoaktif bir teraryumda temizlik ekibi böcekler, herhangi bir atık organik maddeyi geri dönüştürdükçe zamanla yenilenirler. Dünyamızın ekosistemleri gibi, ışık, sıcaklık ve içerisindeki canlıların değişikliklerine duyarlı olabilirler. Ancak doğru tasarım ve yapımla sen de kendine harika bir küçük dünya inşa edebilirsin.

Teraryum Bakımı Nasıl Olmalı?

Gereğinden fazla ışık almamasına özen göster.
Teraryumlar için uygun olan teraryum bitkileri aşırı derecede parlak ışık gerektirmez. Teraryum camı doğrudan güneş ışığına veya aşırı parlak ışığa yerleştirilirse büyüteç görevi görebilir ve bitkileri yakabilir. Teraryum içindeki sıcaklıklar hızla yükselebilir; sen farkına bile varmadan, teraryum bir sauna kadar buharlı hale gelebilir. Çoğu bitki bu ısıya tahammül edemez, bu nedenle teraryumları doğrudan güneş ışığından uzak tutmak en iyisidir. Işıklı teraryum çeşitleri her ne kadar dışarıdan şık gözükse de bitkilerin uzun süreli yaşamı için her zaman doğru bir seçim değildir.
 

Yetersiz ışığa dikkat et.

Çok fazla ışık sorunlara neden olabilirken, çoğu bitki hayatta kalmak için en azından biraz da olsa elbette ışığa ihtiyaç duyar. Teraryumun yeterince dolaylı ışık almıyorsa, ek ışık sağlamak için yetiştirme lambaları veya flüoresan lambaları kullan veya teraryumu iyi ancak dolaylı ışık alan bir pencereye yakın bir yere yerleştir.
 

Isı kaynaklarına çok yakın tutma.

Bir kalorifer veya ısıtma cihazı tarafından üretilen ısı, bitkilerini hızla öldürebilir. Teraryumunu bir radyatörün veya başka bir ısı kaynağının üzerine veya yakınına yerleştirirsen çoğu teraryum bitkisi hayatta kalamaz.
 

Aşırı büyümüş bitkileri gözden geçir.

Teraryum bitkilerinin uzun bacaklı ve aşırı büyümüş olmasına izin verme; ne de olsa bitkilere ayrı ayrı hayran olmak ve teraryumun içindeki diğer dekoratif unsurları görmek isteyeceksindir. Teraryum bitkilerini temiz ve düzenli tutmak için, aşırı büyüdüğünde ve teraryumu doldurduğunda onları buda. Küçük tutmak için sadece köklerini de budayabilirsin.
 

Ölmekte olan bitkileri kaldır.

Bir teraryum bitkisi hastalıklı, ölüyor veya gelişmiyor gibi görünüyorsa, sorunları diğer bitkilere bulaşabileceğinden onu hemen ortadan kaldırman gerekir. Bitkiyi çıkarmak için küçük bir kürek, teraryum aleti, yemek çubukları veya uzun kaşık kullanabilirsin. Diğer bitkilerin köklerini rahatsız etmemeye dikkat et. Bitkiyi benzer boyutta ve aynı nem ve ışık gereksinimlerine sahip bir bitkiyle değiştir. Hava cepleri bırakmadan kökleri toprakla çevrelediğinizden emin ol.
 

Camları daima temiz tut.

Arada bir fanus teraryumunuzun camını iç ve dış olacak şekilde temizle. Cam teraryum çok kirli veya sisli ise ışığın bitkilere ulaşması zor olacaktır. Nemli bir gazete kağıdı veya tüy bırakmayan bir bez kullanabilirsin. Teraryum içerisinde sert temizlik ürünleri kullanmamalısın çünkü temizlik ürünlerinde bulunan kimyasallar bitkilerine zarar verebilir.
 

Teraryumu aşırı derecede sulama.

Aşırı sulamayı önlemenin bir yolu, sulama kabı yerine sprey şişesi kullanmaktır. Teraryuma yanlışlıkla da olsa fazla su verirsen o fazla suyu bir kağıt havluyla alabilirsin. Kuruyana kadar teraryumun üstünü açık bırak. Teraryumunda yosun kullanıyorsan, kapalı bir teraryum sistemine yönelmek isteyebilirsin. Nemi seven bitkiler kapaklı bir teraryumda ve yağmur ormanı benzeri kapalı bir ortamda daha iyi bir şekilde hayatta kalabilir. Uygun sulama kaplarını tercih ederek teraryum sulama işlemini kolaylaştırabilirsin.
 

Gereğinden fazla gübre koyma.

Çoğu teraryum bitkisinin gübrelenmesi gerekmez. Teraryum bitkilerini küçük tutmak ve büyümelerini engellemek için onları gereğinden fazla besleme, çünkü bu sefer bitkiler kapalı alanlarını hızla aşacaktır.
 

Teraryumun için doğru bitkileri seç.

Bir teraryumda hemen hemen her şeyi yetiştirmek mümkün olsa da, oluşturduğun teraryum türünde gelişecek bitkileri seçmek çok önemlidir. Kapalı bir teraryum tasarlıyorsan, nemli ortamı tercih eden bitkileri seç. Ayrıca, bitkileri tam ışık gereksinimleriyle bir araya getirdiğinden de emin ol. Düşük ışık seviyeleriyle tatmin olan bitkiler genellikle en iyi sonucu verir.
 

Kapalı teraryuma sukulent dikme.

Sukulentler genellikle yüksek ışık ve düşük nem ortamlarında gelişirler. Sukulentleri kapalı bir teraryuma ekersen, başarılı olma ihtimalleri oldukça düşük olur. Bu ikilemi, üstü açık bir teraryuma sukulent ekerek çözebilirsin. Hava akımı çok önemlidir ve hava, sukulentlerin etrafında dolaşabilmelidir.
 
Birbirinden şık ve göz alıcı hazır teraryumları Hopi’nin özel kampanyaları eşliğinde Hepsiburada ya da n11 üzerinden satın alabilirsin. Evde bitki bakımına dair merak ettiğin sayısız tüyoya ise Evde Bitki Bakımına Dair İpuçları yazımızdan erişebilirsin