Bitkisel Beslenme Hakkında Bilmediklerin

Son zamanlarda giderek yaygınlaşmaya başlayan bitkisel beslenme, farklı çeşitlere sahip. Bitki bazlı besinlerin tüketiminin ön planda olduğu bu beslenme biçimi; çevresel sorunlar, hayvan haklarına karşı duyarlılık, çeşitli sağlık sorunları veya kişisel tercihlere bağlı olarak ilgi görüyor. Geleneksel et ağırlıklı beslenme tarzından uzaklaşılan bu bitkisel beslenmede uygulanabilecek çeşitli beslenme tarzı bulunuyor. Vejetaryen, vegan, fruteryen, pesketaryen gibi daha pek çok beslenme biçimi bulunuyor. Sen de bitkisel beslenmek istiyorsan kendine uygun olan beslenme tarzını seçebilir ve buna yönelik diyetini çeşitlendirebilirsin. Bitkisel beslenme geniş bir konu olup bilmediğin detaylar olabilmesi mümkün. Senin için bu beslenme tarzını araştırdık ve yazımızın devamında yer verdik. İşte merak edilen o detaylar.

Bitkisel Beslenme Nedir?

Bitkisel beslenme, beslenme biçimindeki ana bileşenlerin bitkisel kaynaklardan alınmasını anlamına geliyor. Bu beslenme tarzı hayvan ürünlerin tüketilmediği, et, süt ürünleri, yumurta gibi gıdaların beslenme programından çıkarıldığı beslenme biçimi olarak yer alıyor. Bu besinlerin yerine sebze, tahıl, meyve, baklagiller, tohum veya kuruyemiş gibi besinler tüketiliyor. Kimi bitkisel beslenme diyeti az oranda hayvansal ürün içerebiliyor. Bitkisel beslenme, sebze, meyve, baklagil, tahıl ve tohum gibi besin içeriği bakımından oldukça zengin ürünler içeriyor. Özellikle pişmemiş bitkiler antioksidan değeri bakımından zengin olup bağışıklığı korumak için çiğ bir şekilde kullanılmaları öneriliyor. Bitki ve tahılları iyi yıkanmış olduğundan da emin olmalısın. Bitkisel beslenmede protein ihtiyacı ise tofu, nohut, mercimek, fasulye gibi besin kaynaklarından karşılanıyor. Böylece insan vücudunun alması gereken vitamin ve mineraller bitkisel besin kaynaklarının çeşitliliği ile karşılanabiliyor. Bitkisel bazlı beslenme farklı çeşitlerden oluştuğu için kendine uyduğunu düşündüğün tarzı benimseyebilirsin. Bitkisel beslenme sağlıklı ve sürdürülebilir bir beslenme tarzı olarak ele alında da bu beslenme tarzını yaşam standarttı haline getirecekseniz dengeli beslenmeye ve çeşitli besinler tüketerek her vitamin ve minerali almaya özen göstermelisin. Yaş, cinsiyet, fiziksel aktivite gibi faktörleri de göz önünde bulundurarak kendine uydurarak bir beslenme planı oluşturabilirsin.

Bitkisel Beslenmenin Faydaları

Bitkisel beslenmek vücuda pek çok fayda sunan beslenme biçimleri arasında yer alır. Kendini daha sağlıklı hissedebileceğin bu beslenme biçiminde vitamin ve mineral eksikliği yaratmayacak şekilde beslenmen önemli. Bitkisel gıdalar vitamin ve mineraller açısından zengin içeriklere sahip olup kalp hastalığı, yüksek tansiyon, kolesterol veya şeker gibi kronik hastalıkların riskini azaltmada yardımcı oluyor. Bu nedenle kronik rahatsızlığa sahip olan kişilere bitkisel beslenme diyetleri önerilebiliyor. Tüm bunların yanında bitkisel beslenme faydalarını şu şekilde sıralayabiliriz.

• Bitkisel beslenmek, kilo vermek açısından da etkili bir beslenme biçimi olarak karşına çıkıyor. Hayvansal gıdalara oranla daha düşük kalorili besinlere sahip olan bu beslenme biçimleri, kilo verme konusunda da ideal bir tercih oluyor.


• Bitkisel beslenme tarzı aynı zamanda iyi bir bağırsak sağlığı da sağlıyor. Sindirim sisteminin düzenlenmesinde yardımcı olan bu beslenme tarzı lifli gıda tüketiminin fazla olası açısından daha sağlıklı ve sindirimi zorlamıyor. Kabızlık gibi sorunların ortadan kalkmasına yardımcı oluyor. Bu nedenle bağırsak sağlığı açısından oldukça faydalı beslenme biçimleri arasında.


• Bağışıklığın desteklenmesi konusunda da olumlu etkilere sahip olan bitkisel beslenme, bitkilerin besin değerleri açısından zengin olması durumundan faydalanıyor. Özellikle vitaminler açısından zengin içeriklere sahip olan bitkisel gıdalar her yaşın karşılaşabileceği hastalıklara karşı güçlü bir bağışıklık oluşturuyor.


• Bitkisel diyet, iyi kolesterolün artmasına da yardımcı oluyor. Bitkisel beslenmek kanda bulunan lipid profillerini iyileştirerek iyi kolesterol olan HDL’nin artmasını destekliyor. Bu da sağlık açısından kolesterolün dengelenebilmesi için faydalı bir hal alıyor.


• Bitkisel beslenmede lifli gıda tüketimi fazla olduğu için tokluk hissi yaratıyor. Dolayısıyla acıkmanın önüne geçiyor. Aşırı yemek yeme isteğini ortadan kaldırarak kilo kontrolü sağlayarak kilo vermeye de yardımcı olabiliyor.


• Kalp ve damar sağlığı açısından da faydalı olan bitkisel beslenme, damarlarda tıkanma ve plak oluşumunun önüne geçiyor. Kan basıncını düşürerek tansiyon riskini minimuma indiriyor.

Bitkisel Beslenme Türleri

Vegan beslenme tarzı ile karıştırılan bitkisel beslenme birden fazla beslenme tipini içerisinde barındırıyor.  Farklı amaçlar doğrultusunda oluşan bitkisel beslenme çeşitli farklı yaşam tarzı ve düşüncesiyle özdeşleşebiliyor. İşte bazı bitkisel beslenme türleri şu şekilde gösterilebilir.

• Vegan Beslenme: Bitkisel beslenme denildiğinde akıllara ilk gelen beslenme tarzı olan vegan beslenme öne çıkanlar arasında yer alıyor. Et, balık, yumurta, bal, hayvansal süt ve türevlerinin tüketilmediği beslenmek biçimi olarak biliniyor. Tamamen bitkisel beslenmeye odaklanan bu beslenme biçimi yalnızca beslenme konusunda değil hayvanların denek olarak kullanıldığı kozmetik ürünlerini kullanmaz.


• Vejetaryen Beslenme: Bitkisel beslenme tarzında en çok tercih edilen beslenme şekli olan vejetaryenlik, çevresel kaynakların aşırı kullanımı sonucu tercih ediliyor. Bitkisel kaynakların tüketiminin ön planda olduğu bu beslenme biçimi, et tüketimine karşı. Hayvansal gıdaların tüketilmediği bu beslenme biçimi bitki bazlı diyet olarak da biliniyor. Beslenme biçim içerisinde yumurta, peynir, süt gibi besinler tüketilebiliyor.


• Pesketaryen Beslenme: Vejetaryen beslenmenin altında da değerlendirilebilen pesketaryen beslenme, bitki ağırlıklı beslenmeye ek olarak deniz mahsullerinin de eklendiği beslenme türü olarak karşına çıkıyor. Kırmızı et ve küme hayvanlarının dışında deniz ürünlerinin tüketildiği bu beslenme biçiminde deniz ürünleri yüksek protein oranına sahip olduğu için yer alır.


• Akdeniz Diyeti: Bu bitkisel beslenme programı, temelinde bitkisel beslenme yatsa da arada hayvansal gıdalar tüketiliyor. Enek bir vejetaryen beslenme olan Akdeniz diyeti, bilimsel açıdan da pek çok sağlık sorunlarına iyi gelerek diyabet, kalp rahatsızlığı gibi sorunların minimuma indirilmesini sağlıyor.


• Frutaryen Beslenme: Vegan diyetine benzerlik gösteren frutaryen beslenme, sadece meyve, sebze, kuruyemiş ve sağlıklı tohumların tüketildiği beslenme tarzıdır. Bu beslenme şeklinde de hayvansal gıda tüketilmemekle birlikte hayvan kaynaklı üretilen süt, bal, yumurta gibi besinlerden de uzak durulmaktadır.

Bitkisel Beslenmede Dikkat Edilmesi Gerekenler

Günümüzde sık tercih edilen bir beslenme tarzı olan bitkisel beslenme, beslenme süreci içerisinde dikkat edilmesi gereken birkaç detay bulunuyor. Bunlar şu gösterilebilir:

Dengeli Beslen

Protein Kaynaklarını Çeşitlendir

Takviye Kullanmaktan Çekinme