GPU Nedir, Ne İşe Yarar?

Açılımı “Graphics Processing Unit” olan GPU, bilgisayarlar ve diğer elektronik cihazlarda grafikleri işlemek için özel olarak tasarlanmış bir donanım parçasıdır. Yaygın olarak ekran kartı adıyla da bilinen GPU’lar bilgisayarın en önemli donanımlarından biridir. GPU, 3D grafiklerin oluşturulması, video işleme, oyun performansı artırma gibi görevler üstlenir. Bu yazımızda GPU nedir, ne işe yarar sorularını ve en iyi GPU performansı için bir GPU’nun sahip olması gereken özellikleri detaylıca inceleyeceğiz.

GPU Ne İşe Yarar?

GPU işlevleri birden fazla olsa da temel işlevi ekrandaki görüntünün oluşmasını sağlamak ve bunun için birtakım görevleri yerine getirmektir.
GPU görevleri, üzerinde yer alan çok sayıdaki çekirdek sayesinde görüntü oluşturma, karmaşık matematiksel işlemler yapma ve tekrarlanan görevleri tamamlama olarak sıralanabilir. GPU sadece bu görevlerine odaklanır ve bu işlemlerin tamamını çok hızlı bir sürede gerçekleştirir. GPU ne işe yarar sorusuna ayrıca şu yanıtlar verilebilir:

• GPU, bilgisayarın ekran kartı olarak görev yapar ve ekranda görülen grafiklerin, videoların ve animasyonların hızlı ve akıcı bir şekilde işlenebilmesini sağlar.


• Çok sayıda işlemci çekirdeği içeren GPU’nun paralel işlem kapasitesi yüksektir. Dolayısıyla aynı anda çok sayıda veri veya görevi işlemek için idealdir. Makine öğrenimi, bilimsel hesaplamalar gibi alanlarda paralel hesaplama gücünün son derece önemli olduğu düşünülürse; GPU’ların görevinin önemi daha iyi kavranabilir.


• Genel amaçlı hesaplama için de kullanılan GPU’lar, büyük veri kümelerini analiz edebilir, kompleks matematiksel modelleri hesaplayabilir. Öyle ki bu gibi işlerde CPU'ya göre daha hızlı sonuçlar sağlayabilir.


• GPU’lar, modern video oyunları ve 3D modelleme yazılımları gibi karmaşık grafikler ve efektler gerektiren uygulamalarda yüksek çözünürlüklerde ve yüksek kare hızlarında (FPS) çalışarak daha iyi performans ve görsel kalite sunar.


• Derin öğrenme ve yapay zeka algoritmaları, büyük miktarda veri üzerinde yoğun hesaplama gerektirir. GPU, bu tür uygulamalar için de optimize edilmiş paralel işlem gücü sağlar.

GPU’ların görevi genel olarak 2 ve 3 boyutlu görüntüler oluşturmak, renklerin desteklenmesini sağlamak, görüntü donanımlarına destek sunmak, çizim ve grafik programlarına destek vermek, harici ekrana görüntü aktarımı yapmak olarak özetlenebilir.

GPU Sıcaklığı Kaç Olmalı?

GPU sıcaklığı en çok merak edilen konulardan biridir. Özellikle yüksek çözünürlüklü grafikler içeren uygulamalarla çalışıyorsan ya da yoğun grafikli oyunlar oynuyorsan GPU’nun sıcaklığının arttığını fark etmiş olabilirsin.
GPU sıcaklığı, işlemci ve diğer bileşenlerle birlikte kullanıldığı duruma göre değişebilir. Ancak genel olarak GPU sıcaklığının -normal çalışma koşullarında- ortalama 60-80°C arasında olması tercih edilir. Bu değer, GPU'nun verimli ve stabil bir şekilde çalışmasını sağlar.
 
GPU'nun sıcaklığı, kullanılan soğutma yöntemine (fanlar, sıvı soğutma vs.), kasa içi hava dolaşımına, oyun veya uygulamanın yoğunluğuna ve çözünürlüğe bağlı olarak değişebilir. Yüksek performans gerektiren durumlarda (örneğin oyun oynarken veya GPU yoğun işlemler gerçekleştirirken) GPU sıcaklığı kısa süreli olarak 80-90°C'ye çıkabilir. Ancak sürekli olarak bu seviyelerde kalması pek önerilmez.
GPU sıcaklığında önemli olan nokta bilgisayar/GPU üreticisinin belirttiği maksimum sıcaklık değerlerini aşmamaktır. GPU'lar için güvenli sıcaklık aralığı genellikle 90-100°C civarı olsa da bu değerlere sık sık ulaşılmamalıdır; aksi halde GPU zarar görebilir.

GPU Sıcaklığı Nasıl Düşürülür?

Eğer GPU çok fazla ısındıysa GPU sıcaklığını düşürmek için şu adımları izleyebilirsin:

• Bilgisayar kasasının içinde iyi bir hava akışı oluşturmak GPU sıcaklığının düşmesine yardımcı olacaktır. Bunun için ek fanlar ekleyebilir, kasanın içini düzenleyebilir ya da daha iyi hava akışı sağlayacak bir kasa tercih edebilirsin.


• Fanlardaki toz birikimi, fanların ve soğutma kanallarının verimliliğini azaltabilir. Periyodik olarak bilgisayar kasasını açarak ve tozu temizleyerek GPU'nun daha etkin soğutulmasını sağlayabilirsin.


• Bazen GPU'nun fan hızını manuel olarak ayarlamak veya otomatik fan kontrolü ayarlarını optimize etmek de faydalı olabilir.


• Eğer overclocking (aşırı hız aşırma) yapıyorsan GPU sıcaklığı artabilir. GPU'nun hız aşırma ayarlarını düşürmek veya standart değerlere geri dönmek, sıcaklığı düşürecektir.


• İyi bir soğutma sistemi kullanmak GPU sıcaklığını düşürmek için yapılabileceklerden. Özellikle ekran kartı sıcaklığı sürekli yüksek olan kişilerin daha etkili bir soğutma sistemi kullanmaya ihtiyaçları var demektir. Bunun için sıvı soğutma sistemlerini veya daha büyük ve daha verimli fanları tercih edebilirsin.

GPU Voltajı Kaç Olmalı?

 

Ekran kartı voltajı ile GPU voltajı aynı şeydir. Ekran kartı voltajı, genellikle üretici tarafından belirlenmiş standartlar içinde çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Her GPU modeli için belirli bir çalışma voltajı aralığı bulunur ve bu değerler genellikle kullanıcı tarafından değiştirilemez. Kullanıcıların voltaj ayarına müdahalesi garantiyi geçersiz kılabilir bu yüzden voltaj ayarı değiştirilmemelidir. Volt değerini artırmak GPU’nun zarar görmesine, volt değerini düşürmek ise kararsız bir sisteme sebep olabilir.

GPU Ekran Kartı mıdır? 

GPU ile ekran kartının aynı şey olup olmadığı konusunda kafalarda karışıklık söz konusu. Evet, GPU ile ekran kartı aynıdır. GPU, bilgisayarlar ve diğer elektronik cihazlarda kullanılan bir ekran kartı türüdür ve GPU terimi genellikle bilgisayarların ekran kartlarını tanımlamak için kullanılır.
 
“Bilgisayarlarda Ses Kartı Ne İşe Yarar?” yazımız da ilgini çekebilir.