Orkide Saksı Değişimi Hakkında Bilmen Gerekenler
Orkidenin çiçeklenmesini ve en güzel renklerle evini şenlendirmesini istiyorsan bu yazıdan doğru saksı değişim adımlarını öğrenebilirsin.
Orkide saksı değişimi, bitki köşelerinin kıymetlisi olan bu bitki için oldukça önemli bir konu. Sen de bin bir emekle büyüttüğün orkidelerinin saksısını güvenle değiştirmek istiyorsan derlediğimiz önerilere mutlaka bir göz atmalısın. Bunun yanı sıra bitkinin saksı değişimine ihtiyacı olup olmadığını veya bu değişimin hangi aylarda yapıldığını da merak ediyor olabilirsin. Biz de pek çok kişi tarafından merak edilen bu konuları tüm ayrıntılarıyla ele almaya çalıştık. İşte bilmen gerekenler;
Saksı Değişimi Neden Yapılır?
Genel saksı değişimi, çoğu zaman kullanılan saksının bitkiye küçük gelmesi sebebiyle yapılıyor. Fakat bu saksı boyutunun yeterliliği, bitkinin türüne ve ihtiyaçlarına göre değişiklik gösteriyor. Bazı bitkiler daha dar saksılarda yetiştirilmeyi sevdiği için bulunduğu yerden daha geniş bir saksıya taşındığında küsebiliyor. Eğer sen de çiçeğini küstürmek istemiyorsan önce onun ihtiyaçlarına kulak vermelisin. Mevsim değişimi haricinde tüm süreçleri aynı yaptığın halde bitkinin solmaya ve sağlıksız olmaya başladığını fark ediyorsan bunun sebebi büyük çoğunlukla köklerin sıkışması olabilir. Bu tür bir durumda da daha geniş bir saksı tercih ederek bitkinin tekrar hayata dönmesini sağlayabilirsin. Orkide saksısı değişimi de yine saksının küçük gelmesi veya uzun süreli kullanımdan dolayı toprağın içerisindeki vitamin ve minerallerin azalması sebebiyle olabiliyor. Orkideni beslemek için belli aralıklarla bitki besinlerinden ve çiçek çıkarmasına yardımcı olacak vitaminlerden faydalanabilirsin. Fakat bu tür yöntemlerle de bitkinin canlanmasını sağlayamıyorsan saksı değişimi ile etkili sonuçlar elde edebilirsin. Sen de bitkindeki değişimleri düzenli olarak takip ederek bu işlemler için gerekli zamanı anlayabilirsin.
Orkide Saksı Değişimi Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?
Orkide saksı değişimi nasıl yapılır merak ediyorsan bu noktada dikkat etmen gereken birden fazla nokta olduğunu da bilmelisin. Eğer tamamıyla sağlıklı bir orkideye sahipsen herhangi bir saksı değişim sürecinin, bitkini alıştığı ortamdan koparacağının da farkında olmalısın. Bunu söylememizin nedeni ise mağazada beğenilen güzel bir saksı sebebiyle orkidelerde sık sık saksı değişimi yapılması. Orkidenin köklerinin sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için gerekli olmadığı sürece orkide saksı değiştirme süreçlerine girmemende fayda var. Bunun için bitkinin ihtiyaç duyduğu minimum süre ortalama 1 sene olarak ifade ediliyor. Böylece orkidenin kökleri bu uzun zaman içerisinde güzelce gelişiyor ve değişime dayanabilecek forma ulaşıyor. Fakat küçük saksılar nasıl kökleri sıkıştırıp bitkinin sağlığıyla oynuyorsa büyük saksılar da orkide gelişimini olumsuz etkileyebiliyor. İdeal bir saksı değişimi için yalnızca mevcut saksının bir boy büyük olanını tercih edebilirsin. Böylece bitkinin alıştığı ortamı çok fazla bozmadan büyümeye devam etmesini sağlayabilirsin.
İdeal Saksı Değişim Zamanı
Orkidenin saksı değişimi ne zaman yapılır merak edenler için en ideal zaman çiçek açma döneminin sonrası deniliyor. Bitkiniz çiçek açtıktan sonra, yani aktif büyümenin gerçekleştiği dönemlerde değişimin stresiyle daha iyi baş edebiliyor. Bu durum, orkide çiçekliyken saksı değişimi yapılır mı sorusuna yanıt veriyor. Çiçeklerin ölmesinden korkup dökülene kadar beklemek isteyebilirsin. Ancak bitkinin en güçlü olduğu bu dönemi değerlendirmende fayda var. Fakat orkidelerin türlerine göre de orkide saksı değişimi hangi ayda yapılır sorusunu cevaplayabilmek mümkün oluyor. Bu türleri mevsimlere göre sınıflandıracak olursak şu şekilde bir tablo ortaya çıkarabiliriz;
İlkbaharda Saksı Değişimi Yapılabilen Türler
- Catasetum
- Cymbidium
- Dendrobium
- Epidendrum
- Encyclia
- Laelia
- Lycaste
- Masdevallia
- Paphiopedilum
- Phragmipedium
- Psychopsis
- Sophronitis
Sonbaharda Saksı Değişimi Yapılabilen Türler
- Vanda
- Miltonia
- Miltoniopsis
- Doritaenopsis
Hem İlkbahar Hem de Sonbaharda Değişim Yapılabilenler
- Stanhopea
- Cattleya
Kış ve İlkbahar Aylarında Değişim Yapılabilenler
- Odontoglossom
- Oncidium
- Ludisia
- Brassavola
Orkide Saksı Değişimi Nasıl Yapılır?
Orkidenin saksısını değiştirmeye karar verdiysen şu adımları izleyerek süreci başarılı bir şekilde tamamlayabilirsin.
- Adım: Hazırlık
Orkidenin saksı değişimi nasıl yapılır diye merak edip doğru adımları atmak için yola çıktıysan hazırlık aşamasını kesinlikle atlamamalısın. Bu aşamada, bitkini saksı değişim gününden iki gün önce bol su ile sulayıp gübrelemen gerekiyor. Böylece orkiden daha güçlü hale gelebilir ve köklerin topraktan daha kolay ayrılmasını sağlayabilirsin. Değişim gününde ise kullanacağın makası dezenfekte etmeyi ihmal etmemelisin. Bu şekilde orkidenin herhangi bir hastalık kapmasını da engellemiş olursun. Eğer aynı saksının içerisinde farklı bir toprak kullanmak için bu değişimi yapıyorsan saksıyı da dezenfekte etmeyi unutmamalısın tabii ki. Az miktarda çamaşır suyu ile karıştırdığın yumuşak bir temizleyiciyle, saksıyı fırçalayıp sonrasında da çok iyi bir şekilde durulayıp kullanıma hazır edebilirsin.
- Adım: Topraktan Ayırma
Mevcut saksıyı, bitkinin kökünden sıkıca tuttuktan sonra ters çevirebilirsin. Böylece orkidenin köklerine zarar vermeden topraktan ayırabilirsin. Köke tutunan toprakları da bitkiyi hafifçe silkeleyerek ayırman mümkün. Köklerin içerisinde kalan tüm harcı temizlemek içinse suya batırma yöntemi oldukça pratik.
- Adım: Kök Temizliği
Orkideyi topraktan ayırdıktan sonra solgun renklere sahip, grimsi ve içi boş kökleri temizlemen gerekiyor. Bu tür çürümüş kökleri temiz bir makas kolayca temizleyebilirsin. Eğer çok fazla çürümüş kök varsa bu noktada saksı büyütmek doğru bir karar olmaz. Aynı saksının içerisine farklı bir toprak karışımı hazırlayarak bitkinin köklenmesini sağlayabilirsin. Fakat sağlıklı köklere sahip orkiden için yalnızca bir boy büyük saksıya geçebilirsin.
- Adım: Saksı Doldurma
Uzun süre keyifle kullanabileceğin bir saksı seçtikten sonra drenajı artırmak için saksının alt tarafına büyük parçaları koyabilirsin. Sonrasında saksının yarısına kadar toprak doldurup bitkiyi tam ortaya gelecek şekilde yerleştirmen gerekiyor. Bu noktada ise orkidenin kök bölümüne yakın olan yeni sürgün ve yaprakların torağın altında kalmamasına dikkat etmelisin.
- Adım: Bikinin Yerleşmesini Sağlama
Saksıyı doldurduktan sonra toprağı elinle köklere doğru hafifçe ittirmelisin. Ayrıca alt tarafta bulunan toprağın tamamen yerleşmesi ve köklerin toprakla bir araya gelebilmesi için saksıyı zemine hafifçe vurabilirsin. Tüm bu hareketler sırasında köklere zarar vermemen çok önemli. Sen de nazik hareketlerle orkide bakımı saksı değişimi adımlarını tamamlayabilirsin.
Hediye Edilen Orkidenin Toprak Değişimi Nasıl Yapılır?
Güzelliği sebebiyle en çok hediye edilen bitkiler orkideler oluyor. Fakat bu bitkilerin hayatı tutunma oranının son derece düşük olduğu da biliniyor. Bunun en büyük sebebi hediye gelen orkide saksı değişiminin zamanında yapılmaması ve bitkinin doğru şartlarda bakılmaması. Eğer bu güzel bitki sana hediye edildiyse öncelikle bir hasar tespiti yapman gerekiyor. Zaman zaman yosunlarla veya süs ürünleriyle üzeri kapatılan orkideleri bu tür aksesuarlardan arındırmalısın. Biliyoruz bazı süslemeler son derece göz alıcı fakat hediyenin yaşamasını istiyorsan bu mini fedakarlığı yapmalısın. İlk olarak toprağın ve köklerin rengine göre bitkinin sulamasını yapman gerekiyor. Kökler gri renkte ise orkidenin suya ihtiyacı olduğunu anlayabilirsin. Fakat canlı bir yeşil renge sahipse sulama yapmana ihtiyacı yok demektir. Bu ikisinin arasında, kahverengiye kaçan yeşil tonu ise bitkinin çok fazla sulandığını gösteriyor. Yine bu gibi durumlarda direkt orkideyi sulamaktan kaçınmalısın.
Hediye edilen orkide saksı değişimi ne zaman yapılır noktasında ise saksının içerisindeki köklere göz atmanda fayda var. Eğer köklerin saksıyı güzel bir şekilde sardığını görüyorsan bitki değişime hazır demektir. Diğer yandan bazı çiçek dükkanları orkideleri, uygun olmayan topraklar ile hazırlayabiliyor. Doğru bir toprak karışımı olmadan bitkinin kısa sürede öleceğini bildiğin için halihazırda çiçekli ve güçlüyken bu değişimi yapabilirsin. Fakat orkide uygun bir toprak içerisindeyse ve görünürde çok fazla kökü bulunmuyorsa saksı değişimi için acele etmene gerek yok. Kökler büyüyene ve çiçek bulunduğu ortama alışana kadar aynı saksıda bakabilirsiniz.
Fakat çiçeğin sağlıklı büyümesini istiyorsan yaprak bakımına dikkat etmende fayda var. Bunun için bir bardak suyun içerisine 2-3 damla limon sıkıp bir bez yardımıyla yaprakların hem altını hem de üstünü silebilirsin. Böylece yaprakların parlamasını sağlarken böcek oluşunun da önüne geçebilirsin. Evde bitki bakımına dair işine yarayabilecek önemli ipuçlarına ise buradan ulaşabilirsin.
