Uykusuzluk Nedenleri, Belirtileri & Çözümleri

Uykusuzlukla başın dertte mi? Uykusuzluk nedenlerini ve çözümlerini senin için araştırdık!

İş stresi, duygusal gerekçeler, hormonal durumlar derken uykusuzluk farklı pek çok sebepten dolayı meydana gelebiliyor. Gelgelelim uykusuzluk nedenleri ne olursa olsun yeterince ve sağlıklı bir uyku alamanın günlerimize, hayatımıza olan etkisi büyük. İşleri düzenli olarak yerine getirememekten sosyal hayata adapte olamamaya kadar envaiçeşit olumsuz duruma neden olabiliyor. Bu nedenle hem sağlıklı bir uyku almanın gerekliliği hem de günlük yaşamımızı sürdürebilmemiz için uykusuzluğun nedenlerini anlamak ve çözümleri dikkate almak son derece elzem. Eğer sen ya da çevrendeki sevdiklerinden biri de uykusuzluk problemleri yaşıyorsa önemli bilgileri derlediğimiz bu içeriğimize göz atabilirsin. Böylece uykusuzluk nasıl giderilir konusunda önemli bilgiler edinebilir ve uykusuzluk problemine karşı savaşabilirsin.

Uyku Nedir?

Kimi bilgilere göre ortalama insan hayatının üçte biri uykuda geçiyor. Dolayısıyla "uyku nedir?" dediğimiz zaman hayatımızın büyük bir bölümünde uyguladığımız bir eylemin ne olduğunu soruyoruz. Ne var ki bunu bilimsel açıdan öğrenmek de fayda sağlayabilir. Bedensel ve zihinsel fonksiyonların yenilenmesini sağlayan uykunun düzenli ve sağlıklı bir şekilde yaşanması gerekiyor. Uykunun gün içerisindeki düzeni ve ritmi ise kişilerin biyolojik saatlerine göre oluşuyor ve değişkenlik gösterebiliyor. Merriam-Webster sözlüğüne göre uyku "gözlerinizin ve bilincinizin kapalı olduğu doğal dinlenme hali" olarak tanımlanıyor. Türk Dil Kurumu sözlüğünde ise şöyle deniyor: "Dış uyaranlara karşı bilincin, bütünüyle veya bir bölümünün yittiği, tepki gücünün zayıfladığı ve her türlü etkinliğin büyük ölçüde azaldığı dinlenme durumu". Macmillian tarafından basılan sözlükte ise genel olarak daha doğru kabul edilen şu tanım yer alıyor: "Uyku, bilinç düzeyinin değiştiği, duyusal aktivitenin ve neredeyse tüm istemli kasların baskılandığı doğal olarak kendini tekrar eden bir durumdur.” Bir sonraki gün vücudumuza lazım olacak çok sayıda kimyasal madde de genellikle uyku esnasında üretiliyor. Yetişkinler için genellikle 6 ila 8 saatleri arasında bir uyku yeterli kabul ediliyor. Bunun sağlanmadığı durumlarda ise günlük yaşamda yorgunluk, bitkinlik, öğrenme ve konsantrasyon güçlüğü, aşırı sinirlilik hali gibi durumlar baş gösterebiliyor.

Uykusuzluk Nedenleri

Uykusuzluk sebepleri bireylerin özel yaşamlarına, iş hayatlarına, sosyal yaşantılarına göre değişkenlik gösterebiliyor. Öyle ki bir kişinin uykusuzluk nedeni ile bir diğer kişinin uykusuzluk nedeni arasında dağlar kadar fark görülebiliyor. "Insomnia" adı ile de bilinen uykusuzluk hastalığı, kişinin uykuya dalmasına engel olan ve bu nedenle uyumasını engelleyen bir hastalık. Bir organizma için yemek, su, nefes alma kadar vazgeçilmez olan sağlıklı uykunun sayısız işlevi ve faydası var. Erişkin yaşamdaki bireylerin neredeyse yarısı hayatının belli dönemlerinde uykusuzluk yaşayabiliyor. Genel olarak kadınlarda erkeklerden daha fazla olduğu da değerlendiriliyor. Uykusuzluğun pek çok nedeni olabilir. Bunlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:

İlaç kullanımı: Örneğin, bazı antidepresanlar uyku bozukluklarına yol açabilir. Bazı ağrı kesici ilaçlar, alerji ve soğuk algınlığı ilaçları gibi reçetesiz satılan birçok ilaç da kafein uykuya etki edecek uyarıcılar içerebiliyor.

Duygusal ve / veya fiziksel rahatsızlık: Bir yakının kaybı, özel hayattaki dalgalanmalar, çeşitli nedenlerle yaşanan depresyonlar da uykusuzluğun nedenleri arasında sayılabilir. Benzer şekilde bir fiziksel rahatsızlık da uykuya geçiş sürecini engelleyen unsurlar arasında bulunabilir.

Jetlag: Genellikle uçakla seyahatten sonra yaşanan jetlag, kısa sürede birçok saat dilimi değiştirerek seyahat etmek demek. Bu da uyku rutininin şaşmasına ve uykusuzluğa neden olabilir.

Gürültü, ışık veya aşırı sıcak: Uyumak için gereken ortam koşullarını da sağlamak elzem. Pek çok insan insan gürültü, ışıklı ortam ya da aşırı sıcak havalar uyku için bir engel.

Tiroid hastalıkları: Hipertiroidizm, uykuya dalmada güçlüklere neden olabilir. Tiroid bezinin aşırı aktivitesi uykusuzluğa neden olur ve bu yüzden nabız hızlanır. Bu da geceleri uykuya dalmayı zorlaştırabilir.

Kafein, nikotin ve alkol: Kafein içerikli içecekler uyarıcı etkiye sahiptir. Öğleden sonra ya da akşam geç saatlerde kafein içerikli içecekleri tüketmek de bu nedenle uykusuzluğa neden olabilir. Alkol ise daha derin uyku aşamalarına geçişi engelleyebilir.

Kronik stres: Yetişkinlerde strese veya travmaya bağlı olarak (akut) uykusuzluklar yaşanabiliyor.

Huzursuz bacak sendromu: Bireyin rahatsız edici bir his nedeniyle bacaklarını hareket ettirmek üzere kontrol edilemeyen bir dürtü duymasıdır. Bu rahatsızlık verici his nedeniyle huzursuz bacak sendromu yaşayan bireylerin tam uykuya dalacakken kalkıp dolaşmaları gerekebiliyor.

Uykusuzluk Belirtileri

Uykusuzluk problemi nasıl çözülür sorusunun da birçok yanıtı var. Bunun için önce uykusuzluğun sebeplerine ve köklerine inmek gerekiyor. Örneğin, uykusuzluktan şikayetçi olanların pek çoğu sadece uyku alışkanlıklarının düzenlenmesi ile beraber önemli ölçüde yol katedebiliyorlar. Öncelikle uykusuzluk problemi için hangi doktora gidilir sorusuna yanıt arayalım. Uykusuzluk birçok rahatsızlıktan dolayı meydana gelebilir. Örneğin, Uyku bozuklukları, nefes tıkanması, uyku apnesi gibi rahatsızlıkların teşhisi için Kulak Burun Boğaz ve Nöroloji bölümlerine gidilebilir. Bu birimler, yapılacak testlerin seyrine göre gerekli birime yönlendirme sağlayabilir. Dolayısıyla uykusuzluk için ne yapmalı diyorsan, öncelikle bir hekime gitmen ve uyku testine girmen gerekebilir. Bunların yanı sıra gündelik yaşamındaki bazı ufak değişiklikler ile uykusuzluk nasıl geçer sorusuna çözüm bulan bireyler de yok değil:

Düzenli bir hayatı benimsemek, yatma ve uyanma saatlerinde hafta sonları dâhil tutarli olmaya çalışmak iyi olabilir.

Yatak odasını, yatağını uyumak için konforlu bir hâle de getirebilirsin. Ek olarak yatak odanızı çalışma, film izleme gibi farklı aktiviteler için değil, yalnızca uyumak & dinlenmek için kullanabilirsin.

Düzenli aktiviteler ile geçen bir günün ardından da tatlı bir uykuya geçmek mümkün olabilir.

Aldığın ilaçları kontrol etmende de yarar var.

Uykusuzluk için bitki çayı önerileri de var. Nane çayı, limon otlu çay, papatya, melisa, ıhlamur, kediotu bu çaylardan bazıları.

Yatmadan önce aşırı gıda tüketimini de kesebilirsin.

Kafein ve alkol gibi uyarıcı maddelerden kaçınmak da önemli.

Yatmadan önce ılık / sıcak bir banyo yapmak, kitap okumak ya da gevşetici müzikler dinleyerek de uykuya dalman kolaylaşabilir.

Oda sıcaklığını ayarlamak da önemli. Mesela, yazın aşırı sıcaklarda pek çok kişi uyumakta zorlanıyor. Bu açıdan 20-25 dereceleri arasında bir oda sıcaklığı uyumak için ideal olabilir.

Önemli not: Sayfada yer alan bu bilgiler tanı ve tedavi amaçlı değildir. Hekimine danışmayı unutma.
Daha kaliteli bir uyku ve daha zinde bir bünye için sana özel uygulamalardan faydalanabilir, bu uygulamalardan yapacağın alışverişlerde Hopililer'e özel indirimlerden faydalanabilirsin!