Gençlik Bayramı'nın En Özel Temsilcisi: Bandırma Vapuru

Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktığı Bandırma Vapuru, tarihimizin en önemli simgeleri arasında. Şimdi seni tarihte küçük bir yolculuğa çıkarıp Bandırma Vapuru ile ilgili çok özel bilgiler paylaşacağım.

Yapımı İngiltere’deki Mac. Intyre Paisley - Huston and Cardett isimli tersanede gerçekleştirilen Bandırma Vapuru, 1878 yılında inşa edilmiş. Tersanenin 21 numaralı tezgâhında sıradan bir yolcu ve yük vapuru olarak hazırlanmış.
Bandırma Vapuru denizde ilk yolculuklarını Dussey and Robinson şirketi adına yapmış ve Londra’daki bu görevi 5 yıl kadar sürmüş. O zamanlar “Torocaderto” adıyla çalışan vapur, 1883 yılında Yunanistan'da hizmet veren H. Psicha Preus şirketine satılmış. Bu sefer de "Kymi" adını almış.

Bandırma Vapuru Osmanlı Topraklarına Nasıl Geldi?

Kymi adını aldıktan sadece 7 yıl sonra başka bir Yunan şirketine satılan vapur, 12 Aralık 1891 tarihinde bir kaza sonucu batmış. Ancak sanki geleceği görüp de direnmek ister gibi yine 1891 yılında yeniden denizlere açılmayı başarmış. Bu kaza adeta onu Osmanlı topraklarına yakınlaştırmış.
Kaza sonrasında 1894 yılında İstanbul'daki "İstanbul Rama Derasimo" şirketine satılan vapurun adı "Panderma" olarak değiştirilmiş. Böylece Osmanlı topraklarındaki macerası da başlamış. Bir süre Erdek'ten Karabigah'a, Mürefte'den Tekirdağ'a yolcu ve yük taşımış.

Panderma Nasıl Bandırma Oldu?

1894 yılında İstanbul’a geldiğinde ona “Panderma” adını veren "İdare-i Mahsusa" yani Deniz Yolları İşletmesi’nin yerini 28 Ekim 1910’da "Osmanlı Seyrüsefain İdaresi" yani Osmanlı Denizcilik İşletmesi almış. Bu gelişmeyle posta vapuru görevine atanan vapurun ismi de Panderma yerine “Bandırma” olarak değiştirilmiş. Sonrasında da hepimizin bildiği gibi ismi hep aynı kalmış ve 1925 yılında hurda olarak parçalanana kadar da bu isimle denizdeki varlığını sürdürmüş.

Mustafa Kemal Atatürk’ün Bandırma Vapuru ile Yolculuğu

Mustafa Kemal Paşa 9. Ordu Müfettişliği'ne atandıktan sonra Anadolu'daki asayişi sağlamak için çalışmalara başladıktan sonra Damat Ferit Paşa’ya özellikle Samsun ve çevresindeki karışıklığı yerinde görmeyi, böylece sorunları daha kolay çözeceğini iletmiş. Bunun ardından dönemin padişahı Vahdettin’den de onay ve destek alan Mustafa Kemal, silah arkadaşlarıyla hazırlıklara başlamış.
1. Dünya Savaşı Osmanlı donanması büyük bir kayıp yaşadığından ve sahip olan gemiler de o dönem Almanya’da bakımda olduğundan Samsun yolculuğu için Bandırma Vapuru görevlendirilmiş. Geminin kaptanı olarak da İsmail Hakkı atanmış.
Hareket günü Atatürk, Beşiktaş’ta oturan annesi ve kız kardeşine veda ettikten sonra Beşiktaş’tan bir motora binerek Kız Kulesi açıklarında Bandırma Vapuru’na ayak basmış. Aslında vapur yolculuğunun Sinop’ta sonlanması oradan da kara yoluyla Samsun’a geçilmesi planlanıyormuş ancak deniz yolculuğunun daha güvenli oluşu nedeniyle Bandırma Vapuru, 19 Mayıs 1919’da saat 08.15'de Samsun’a demir atmış ve Atatürk ile silah arkadaşlarını sağ salim şehre ulaştırmış.