Daha Keskin, Daha Etkili: Bıçak Nasıl Bilenir?

Lezzetli bir akşam yemeği hazırlığına kolları sıvamışken kullanmayı planladığın bıçağın keskinlik bakımından tabiri caizse bıçak harici her şeye benzediğini fark etmek kadar sinir bozucu az şey vardır, katılır mısın? Eğer bıçak nasıl bilenir bilmiyorsan, bu tarz durumlarda hayal kırıklığına yenik düşüp bıçağı çöpe atma eğiliminde bulunman oldukça olası. Bununla birlikte bıçak bileme yöntemlerine hakim olduğun ve en körelmişinden bile bıçaklar nasıl bilenir keşfettiğin zaman kimsenin seni mutfaktan çıkaramayacağı kesin! Haydi şimdi hep birlikte mutfakta geçirdiğin vakti daha keyifli ve daha efektif hale getirecek bıçak bileme tekniklerine bakalım.

Bıçağımın Bilenmesi Gerektiğini Nasıl Anlarım?

Bir domatesi havaya fırlatıp tek bir bıçak hamlesiyle onu mükemmel 5 dilime ayırmak ancak hayallerimizde - ve belki de çizgi filmlerde - olur. Bununla birlikte "iyi" ve "keskin" olarak nitelendirebileceğimiz bir bıçağın bu üst düzey performansa erişemese de her türlü yiyeceği çabasız ve zahmetsiz bir biçimde dilimleyebiliyor olması lazım. Peki, bıçağının bileme zamanının geldiğini nasıl anlarsın? Eline bir adet meyve alıp kendine şu soruları sorarak:

• Meyveyi keserken gereğinden fazla güç uygulamak zorunda kalıyor muyum?


• Bıçak meyveden tek seferde geçiyor mu yoksa onu ileri geri ittirmem mi gerekiyor?


• Meyveye aşırı derecede baskı uyguladığım için meyve şeklini kaybediyor mu?


• Ortaya çıkan dilimler birbiri ile farklı büyüklükte ve yamuk yumuk mu?

Bu sorulardan ne kadar fazlasına "evet" cevabını verdiysen, bıçak bileme vaktin o kadar yaklaşmıştır demektir. Bıçağının körelme seviyesine hakim olmak, bıçak bilerken uygulaman gereken tekniği ve harcaman gereken eforu da belirleyen bir faktör olacaktır. Şimdi bu tekniklere yakından bakalım.

Bileme Taşı ile Bıçak Nasıl Bilenir?

Evde bıçak nasıl bilenir sorusuna verilen en popüler cevaplardan bir tanesi, bileme taşı kullanmaktır. Bileme taşı ile bıçak bilemek, oldukça kolay bir yöntem olmasının yanı sıra her yerde kolaylıkla bulabileceğin bileme taşı ile yapılabilecek basit bir işlemdir. Bileme taşı, aslında çoğunlukla zımpara kağıdından oluşan bir dikdörtgen bloktan ibarettir ve bıçak sırtının etkili bir biçimde düzeltilmesine ve yenilenmesine yardımcı olur. Çoğu bileme bıçağı kullanım öncesi suya batırılma tekniği ile ufak bir ön hazırlık gerektirir, bu yüzden de bileme taşı ile bıçak bilemeden önce ürünün kullanım talimatlarını güzelce okumak gerekir. Bu işlemi 5-10 dakika kadar süreyle gerçekleştirdikten sonra yapman gereken tek şey, bıçağı bileme taşına 20 derecelik açı ile tutarak her iki tarafını da nazikçe taş üzerinde sürüklemektir. Eğer bileme taşının kurumaya başladığını fark edersen, işlem sırasında üzerine bir miktar daha su ekleyebilirsin.

Masatla Bıçak Nasıl Bilenir?

Masatla bıçak bileme tekniği de oldukça popüler olan yöntemlerden bir diğeridir. Bileme taşı ile bıçak nasıl keskinleştirilir, öğrendikten sonra, sıra asıl işlem olan bilemeye, yani bıçağını kusursuz hale getirmeye gelir. Bileme için özel olarak tasarlanan masat, bıçağın ucunu mükemmel biçimde düzleştirerek dilimlemek istediğin ürüne en etkili ilk darbeyi yapmana olanak sunar. Masatla bıçak bilerken uygulaman gereken adımlar ise şu şekilde: Masatı dik bir şekilde sert bir zemine yerleştir ve tutacağından sıkıca tut. Bıçağın en kalın kısmını 15-20 derecelik açı ile masata yaslayarak aşağı ve yukarı hareketlerle bileme işlemine başla. Bu işlemi, bıçağın en kalın olan kısmından en sivri ve ince olan kısmına kadar gelecek şekilde bıçak sırtının tamamına uygula. Aynı ellerini kullanarak bıçağın diğer tarafına da benzer işlemleri uyguladığın takdirde işlem tamamdır!

Bileme Aparatı ile Bıçak Nasıl Bilenir?

Masat ya da bileme taşı gibi nispeten daha profesyonel aletlerle uğraşmak istemeyenler, çözümü sadece bu iş için özel olarak tasarlanmış bileme aparatı kullanmakta buluyor. Yemeklerin evde yapıldığı çoğu hanede başvurulan bir bıçak bileme tekniği olan bu yöntem, oldukça pratik olması ve hızlı bir şekilde tamamlanmasından dolayı beğenilerek uygulanıyor. Bileme aparatı ile bıçak bilemeye başlamadan önce satın almış olduğun aparatın kullanım talimatlarını okuyarak mekanizmasını iyice tanıman gerekiyor. Çoğu bileme aparatı, bıçağı içerisine yerleştirebileceğin bir hazneye sahip olduğu için aslında tek yapman gereken, bıçağın keskin tarafını bu hazneye yerleştirmek ve 1-2 kere bıçağı ileri geri itmek oluyor. Bileme aparatlarının özellikle uzun vadede bıçaklar için çok da sağlıklı bileme teknikleri olmadığını belirtmekte fayda var; bu nedenle de şef bıçağı gibi profesyonel ve pahalı bıçaklarını bileme aparatı yerine yine de masat ya da bileme taşı kullanarak keskinleştirmeni tavsiye ederiz.

Bıçak Bilerken En Sık Düşülen Hatalar

Tüm bileme taşlarının aynı olduğunu varsaymak: Bileme taşları, bıçak tipine, keskinliğine ve amacına göre değişebilen ürünlerdir. Bu yüzden de bıçağını bir bileme taşı ile bilemeye başlamadan önce onun kullandığın bıçak tipine uygun olup olmadığını teyit etmen gerekiyor.

• Yanlış bileme taşı ebatı seçmek: Eğer büyük bir bileme taşın varsa ve küçük bir bıçak bilemeye niyetlendiysen sorun yok; ancak küçük bir bileme taşında şef bıçağı, ekmek bıçağı ya da bu tarz büyük bıçaklar bilemek uygun değildir. Küçük bileme taşları daha çok meyve bıçağı ya da soyma bıçağı gibi küçük bıçaklar için tasarlanır.


• Bileme taşında su yerine yağ kullanmak: Bileme taşlarını su ile ıslattığında bıçağın derinlemesine taşın içerisine girmesini sağlayabilirsin. Ancak sırf daha parlak bir bıçak yüzeyi elde edebilmek için su yerine yağ tercih ettiğinde bıçaktan bileme işlemi sonrası elde etmeyi amaçladığın keskinliği alamayabilirsin. 


• Bıçağı yanlış açıda bilemek: İster bileme taşı ister masat kullanıyor ol, bileme işlemi esnasında en kritik nokta başvurduğun açıdır. Her iki ürün için de genel olarak tavsiye edilen bileme açısı 20 derecedir. Bununla birlikte aşırı derecede körelmiş bir bıçak için bu açıyı 10 dereceye kadar düşürmen de gerekebilir.


• Bileme işleminize favori bıçağınla başlamak: Eğer bıçak nasıl bilenir konusunda pek bir tecrüben yoksa, ilk bileme deneyiminde bir heves en sevdiğin bıçağı test etmen oldukça riskli olabilir. Bileme tekniklerini oturtana ve senin için en doğru kullanım yöntemini keşfedene kadar pratiğini nispeten daha düşük maliyetli ve harcanabilir bıçaklarda yapmanda fayda var.

Bıçaklarımı Ne Sıklıkla Bilemeliyim?

İşin aslına bakarsan bıçak bileme, bir gereklilikten ziyade amatör şefler ve evde yemek yapmayı sevenler için bir hobiye dönüşebiliyor. Bir bıçağı bileme taşı üzerinde biliçsizce gezdirmek kimisi için terapi niteliği bile taşıyabiliyor. Bununla birlikte elbette bıçaklarını her gün bilemeni gerektiren bir durum söz konusu değil. Bıçaklarının yukarıda bahsettiğimiz soruları sorduktan sonra köreldiğini anladığın anda onları bilemen yeterli olacaktır. Bir bıçağı gereksiz yere ve körelmemişken bilemek, keskinliğine faydadan çok zarar sağlayacağı gibi kullanım ömrünü de bir hayli kısaltabilir. Bıçak bileme sıklığında şeflerin uyguladığı genel kural, paslanmaz çelik şef bıçaklarının 2 ila 4 kullanım arasında bileniyor olmasıdır. Karbon temelli çelikten elde edilen bıçakların - yani aslında çoğumuzun evinde kullandığı bıçak türlerinin - senede bir kez bilenmesi yeterlidir.

Birbirinden kaliteli, şık ve kullanışlı bıçak türlerini N11'de bulabilir ve sana özel Hopi kampanyalarından yararlanarak Paracık kazanabilirsin!