Teknolojinin gelişmesiyle beraber hayatımız daha fazla kolaylaşsa da, bir açıdan teknolojiye bağımlı bir hale geldik. Akıllı telefonlar, bilgisayarlar, sosyal medya platformları ve mobil uygulamalar gibi daha pek çok dijital araç ve uygulamalar vaktimizin büyük bir bölümünü kapsar. Dijital kanallar üzerinden iletişim kurmak, eğlenmek saniyeler sürse de beraberinde getirdiği bazı olumsuzluklar da var. Bunlar; dikkat dağınıklığı, uyku problemleri, gün içinde kendini verimsiz hissetme, artan stres seviyesi ve sosyal izolasyon.  Bu olumsuz etkileri dengelemek ve teknolojiyi daha sağlıklı bir şekilde kullanmak için dijital detox kavramı öne plana çıkar. Özellikle teknolojinin içinde bu kadar fazla bulunduğumuz zamanlarda ara ara yapacağımız dijital detoxlar kişisel olarak da daha iyi hissetmeyi destekleyecektir. Peki dijital detox nasıl yapılır? Haydi gel dijital detox hakkında merak edilen detaylara birlikte bakalım.

 

Dijital Detox Nedir?

İlk olarak dijital detox nedir, sorusunu cevaplayalım. Detox, kelime anlamı olarak vücudu zararlı maddelerden arındırma süreci olarak ifade edilir. Dijital detox da tam olarak bu kelime kökeninden hareket eder. Kişinin teknolojik cihazlar ve dijital platformlarla olan etkileşimini belirli sürelerde sınırlandırması ya da tamamen kesmesi anlamına gelir. Teknolojinin yaygınlaşmasıyla birlikte birçok kişi akıllı telefonlar, bilgisayarlar, tabletler ve diğer dijital cihazlarla sürekli bir şekilde etkileşim halinde olmaya mecbur hale geldi. Bu da iş verimliliğini, odaklanmayı ve sosyal ilişkileri olumsuz etkilemektedir. Dijital detox’da tam olarak bu noktada devreye girmektedir. Farkında olmadan gerçekleşen bu bağımlılığı azaltmak için dijital detox uygulaması yapılır. Bu tamamen dijital dünyanın getirdiği olumsuzlukları bir kenara atarak yaşantıyı daha verimli bir hale getirmek uygulanan bir yöntemdir. Dijital dünyadan uzaklaşarak yapılan dijital detox, zihinsel ve duygusal sağlığı yeniden kazanmak, odağı arttırmak ve gerçek yaşamla bağ kurmayı güçlendirmek için uygulanan yöntemlerden biridir. Kısacası dijital detox, teknoloji ile ilişkinin kesildiği farkındalık kazandırma sürecidir.

Neden Dijital Detox Yapmalıyız?

Dijital detoks hakkında merak edilenlerden biri de neden yapmalıyız sorusudur. Hayatımızın belirli noktalarında dijital detoks yapmak yaşantımızı daha verimli bir şekilde geçirmek için faydalıdır. Sürekli ekrana bakmak, bildirim sesleriyle irkilmek veya sosyal medya akışında kaybolmak zihinsel yorgunluğa neden olur. Yapılan araştırmalar, günlük ekran süresi uzadıkça anksiyete, depresyon ve yalnızlık hissinin de arttığını göstermektedir. Özellikle sosyal medyadan geçirilen zaman, bireylerin başkalarıyla kendini kıyaslama içerisine sokmakta bu da özgüven eksikliğine neden olmaktadır. Teknolojik ve dijital mecralarla ilgilenmek fazla dikkat istediği için sürekli olarak odaklanma bu noktada zorlaşır. Bu da üretkenliğin olumsuz bir şekilde etkilenmesine neden olur. İşte tam bu noktada yapacağın dijital detox, tüm bu olumsuzlukları aza indirerek daha dengeli bir yaşam sürmeye yardımcı olur. Kişi bu noktada dijital medya ve teknolojik araç gereç kullanımına bir sınırlama getirerek yaşamı kendin için daha verimli ve dengeli bir hale getirebilmeyi sağlar. Dijital detox ile kişi çevresiyle daha kaliteli ilişkiler kurmaya başlar ve zihinsel berraklık kazanarak teknolojiyi sadece bir araç olarak kullanmaya geri döner. Sen de hayatında teknolojiye ve dijitale ara vermek istiyorsan dijital detox yapmayı deneyebilirsin.

 

Dijital Detox Nasıl Yapılır?

Teknoloji kullanımını sınırlandırmak istiyorsan dijital detox sana aradığını verecektir. Peki dijital detoks nasıl yapılır? Öncelikle dijital detoks yapmak için birden fazla yöntem bulunmaktadır.  Bu yöntemler arasından kendine ve ihtiyaçlarına uygun olanı tercih etmelisin. Burada hatırlanması gereken nokta dijital detoks yaparken tamamen teknolojin kopmana gerek yok, sınırlaman da yeterli. Buradaki esas amaç teknolojiyi  bilinçli kullanma alışkanlığını geliştirmektedir. Dijital detox sürecinde izleyebileceğin adımlar şu şekilde sıralanabilir:

 

1. Teknoloji Kullanımını Takip Et

Dijital detox’a başlayabilmek için öncelikle bir farkındalık kazanman gerekir. Dolayısıyla gün içinde ne kadar ve kaç saat teknolojik cihazlar ile vakit geçiriyorsun, en çok hangi teknolojik aleti kullanıyorsun gibi detaylara dikkat etmen gerek. Bunun ölçümleyebilmek için telefonunun ekran süresi raporlarını kullanabilir ya da manuel olarak detayları not edebilirsin. Böylece hangi noktalarda değişiklik yapman gerektiğini görebilirsin. 

 

2. Dijital Olmayan Günler Belirleyin 

Teknoloji kullanımının farkına vardıktan sonra kendine ekransız zaman dilimleri ya da dijitalden uzak kalacağın günler belirle. Örneğin günün belirli saatlerinde telefondan uzak durmayı alışkanlık haline getir ya da sabah uyanır uyanmaz telefona bakma. Dilersen belirli bir günü tamamen dijital olmayan bir gün olarak da geçirebilirsin. Bunun yerine kitap okumaya, doğada vakit geçirmeye veya hobilerinle ilgilenmeye vakit ayırabilirsin.

 

3. Bildirimleri Kapat

Sürekli gelen bildirimler dikkatini dağıtabilir. Dijital detoks yaparken telefonuna gelen bildirimleri sınırlandırarak detoksuna katkı sağlayabilirsin.

 

4. Dijital Detoksa Kaplarına Katılabilirsin

Tek başına dijital detoks yapmak zor geliyorsa belirli zamanlarda düzenlenen dijital detoks kamplarına katılabilirsin. Dijital detoks kampı boyunca telefonunu ve diğer dijital cihazları kullanmayacağın için doğanın tadını çıkarabilir, zihinsel bir resetleme yapabilirsin. Dijital detoks için uygulanabilecek yöntemler arasında yer alan kamplar, seni dijitalden uzaklaşmaya mecbur bırakacağı için de daha kolay bir şekilde detoks yapabilirsin.