Blockchain Nedir? Nasıl Çalışır?
Son zamanların en çok öne çıkan konularından biri olan Blockcahin hakkında yeteri kadar bilgiye sahip değil misin, o zaman doğru yerdesin! Haydi gel blockchain’n detaylarına birlikte bakalım.
Günümüzde sıklıkla adını duyduğumuz blockchain, dijital çağın en çok konuşulan konuları arasında yer alıyor. Teknoloji dünyasının heyecanlandıran buluşları arasında olan blockchain teknolojisi pek çok alanda farklı amaçlara hizmet ediyor. Başlangıcı kripto para piyasasına hizmet amaçlı tasarlansa da günümüzde potansiyeli farklı alanlara da yayılmış durumda. Peki geniş bir kullanım alanına sahip olan bu blockchain nedir, nasıl çalışır, kullanım alanları nelerdir? Merak edilen tüm bu soruların cevaplarını senin için araştırdık ve yazımızın devamında yer verdik. Haydi gel blockchain dünyasını daha yakından inceleyelim.
Blockchain Nedir?
Günümüzün popüler teknolojilerinden biri olan blockchain, başta kripto para piyasası için geliştirilmiş olsa da pek çok farklı alanda faaliyet gösterir. Blockchain, blok zinciri olarak da bilinir. Adından da anlaşılacağı gibi ardışık olarak bağlanmış bloklardan oluşan bu sistem bir zincir oluşturmakta ve ismini buradan alır. Bu zincir içerisindeki her blok kendinden bir önceki bloğun verilerini içermekte ve birbirlerine bağlı bir algoritma oluşturarak kriptografik olarak güvence altına alınır. Blok zinciri içerisinde herhangi bir değişiklik yapılmadan önce tüm ağ tarafından doğrulanması gereken bir sistem var. Aksi takdirde herhangi bir değişim söz konusu olmamaktadır.
Blockchain teknolojisi, dijital bilgilerin kaydedilmesine yönelik bir performansa gösterdiği kadar dağıtılmasına da yardımcı olur. Ancak tek noktası vardır ki o da düzenlenememesidir. İlk kez 1991 yılında kullanılmaya başlayan bu teknoloji Stuart Haber ve W. Scott tarafından geliştirilmiştir. O zamanlar oluşturulma amacı belge zaman damgalarının değiştirilemeyeceği bir sistem çıkarmak istemeleriyle ortaya çıkmıştır. Fakat bir süre sonra kullanımı önemini kaybetmiştir. Ta ki 2009’da Bitcoin’in ortaya çıkması ile tekrardan gündeme gelmiş ve o zamandan bu zamana popülaritesi katlanarak artmaya devam etmiştir. Blockchain evreni içerisinde yaratılan ilk kripto para Bitcoin olarak karşımıza çıkar. Bitcoin gibi paraların transferlerini ve teknolojik verilerin güvenliğini sağlayan bir sistem ile çalışır. Merkezi bir otoriteye sahip olmayan blockchain sistemi, kullanıcılarına da özgür bir alan oluşturmaktadır.
Blockcahin Nasıl Çalışır?
Blockchain teknolojisi ne demek sorusunun cevabına baktığımıza göre şimdi de gelelim blockchain nasıl çalışır, sorusunun cevabına. Blockchain teknolojisinin çalışma prensipleri blok zincirindeki blokların bilgisayar ağı üzerinden çoğaltılıp dağıtılması ile çalışmaktadır. Bir nevi dijital bir defter olarak da düşünülebilir. Zincir üzerinde bulunan bloklar içerisinde bir dizi işlem yer alıyor olup gerçekleşen her yeni işlem kullanıcıların bireysel defterleri üzerinde kayıt altına alınır. Blockchain çalışma mantığı, blok zinciri içerisindeki operasyonlarını bilgisayar sistemi içerisine yararak herhangi bir otoriteye ihtiyaç duymadan çalışmaya izin vermektedir. Blockchain sistemi üzerinde yer alan kripto para birimlerinin de bir otoriteye gereksinim duymadan yürütülebilmesini sağlamaktadır.
Blockcahin teknolojisi, herhangi bir bilgiyi tek bir yerde toplama ihtiyacı duymadan blok zincirler üzerinde toplayarak bilgisayar ağı içerisine yayılması sağlanır. Geleneksel finans kuruluşlarından da farklılaşan blockchain, 7/24 durmaksızın faaliyet göstermeye devam eder. Üstelik blockchain sistemi üzerinde gerçekleşen herhangi bir işlem 10 dakikadan kısa sürede tamamlanır. Bu da kullanıcılar için avantaj oluşturan özellikler arasında yer alır.
Sen de blockchain sistemini sorunsuz yürütebileceğin bir bilgisayar istiyorsan teknosa.com üzerinden ulaşabilirsin. Üstelik paracık kazanabilme imkanına da sahip olabilirsin.
Blockchain Kullanan Sektörler Hangileridir?
Yazının başında da belirttiğimiz gibi blockchain teknolojisi her ne kadar kripto para piyasasındaki gelişmeler ile adını duyurmuş olsa da farklı alanlarda da kullanılır. Sadece farklı iş alanlarının değil her yaş, cinsiyet veya kültürden kişinin kullanımına açık özgür bir ortam yer alır. Blockchain teknolojisinin kullanımı daha çok şu alanlarda kendini göstermektedir:
- Sağlık sektörü
- Teknoloji sektörü
- E-ticaret
- Kamu sektörü
- Enerji sektörü
- Global firmalar
- Tedarik zincirini oluşturan alanlar
Verilen bu alanlar, blockchain teknolojisinin kullanıldığı yerlere bir örnek. Bu yerler arasında bulunan enerji sektörü blockchain teknolojisini güneş enerjisi satışı yapmak, elektrikli araç istasyonlarının kullanımında otomatik faturalandırma yapabilmek için faydalanmakta olup daha birçok farklı amaç için de tercih edilir. Sağlık sektöründeki kullanımı ise daha çok medikal kayıtları tutmak, ilaç dağıtımının sağlık kuruluşları arasında paylaşılmasını kolaylaştırmak, ilaçların kayıt altına alınması gibi çeşitli aktivitelerde kullanılmaktadır. Blockchain teknolojisinin kullanım alanları tamamen sektörün gerektirdiklerine bağlı olarak değişir.
En Çok Karşılaşabileceğin Blockchain Terimleri
Blockchain ekosistemi, geniş bir alan olması ile de biliniyor. Pek çok alan ve sektöre hizmet eden bu evreni daha iyi anlayabilmek için bazı terimlere hâkim olmak gerekiyor. Blockchain sistemi içerisinde sıklıkla karşına çıkabilecek olan bu terimleri senin için aşağıya listeledik.
Node (Düğüm)
Türkçe karşılığı düğüm olan node’lar, blockcahin sistemi içerisinde en çok karşılaşılan terimlerden biri olarak yer alır. Farklı amaçlara hizmet edebilen node’lar, yeniden dağıtım noktası ya da iletişimin son noktası olarak hizmet edebilir. Node’ların esas görevi blok zinciri içerisindeki açık ağlara, gönüllü bir şekilde bağlanarak gerçekleşen işlemler ve bloklar hakkında tüm sisteme bilginin yayılmasına yardımcı olan bir kuralı vardır. Bloklar arasındaki yetkili node’lar, konsensüs kurallarına uymayan işlemlerin tespit edilmesinde ve bu işlemler geçersiz kılmada da kullanılmaktadır.
Block
Türkçesi blok olan blockchain blokları, bu teknolojiyi oluşturan ana veriler olarak bilinir. Kalıcı olarak kaydedilmiş bir veri paketi olarak da tanımlanabilir.
Hash
Blockchain teknolojisi içinde en çok karşılaşılan ikinci terim olan hash’ler bir veri kümesi olarak tanımlanabilir. Sayısal değere dönüştürülebilen kriptografik bir işlem olarak da yer alır. Hash’ler bloklarda benzersiz kimlikler oluşturmak için kullanılan bir sistem parçasıdır.
Konsensus Mekanizması
Blockcahin teknolojisi içerisindeki blokların onaylanmasına ve zincire eklenmesine yardımcı olan bir mekanizma olarak bilinir. Bu mekanizmalar ağdaki düğümlerin bir fikir birliğine varmasına yardımcı olur.
Akıllı Kontratlar
Otomatik bir çalışma sistemine sahip olan akıllı kontratlar, sistem içerisinde belirli koşullar gerçekleştiği takdirde kendiliğinden işlem yapabilen dijital sözleşmeler olarak yer alır. Çoğunlukla Ethereum gibi platformlar akıllı kontratları destekler.
Dağıtık Defter
Blockchain ekosistemi içinde bulunan bu defterler sistem içerisindeki tüm işlemlerin kaydedildiği yerler olarak bilinir. Ağ içindeki düğümler (node) arasında paylaşılır. Bu paylaşım sonucu her düğüm kendi kopyasını tutmaktadır.
Fork (Çatallanma)
Blockchain sistemi içerisinde yaşanan ayrılmalar olarak tanımlanabilir. Fork diğer bir adıyla çatallanma, blockchain teknolojisi içerisindeki kuralların yetersiz kaldığı veya kuralların değiştirilmesi gerektiği noktalarda ortaya çıkar. Bu gibi durumlar meydana geldiğinde ise kullanıcılar arasında oluşan tartışmalar çatallanmalara neden olur. Kısacası protokol güncellemeleri ya da topluluk içinde fikir birliğinin olmadığı durumlarda yaşanır.
Ethereum
Blockchain uygulamalarının geniş bir alana yayıldığı bu dönemde akıllı sözleşmelerin kullanımını sağlayan bir platform bulunur. Bu da Ethereum olarak karşımıza çıkar. Ethereum bir blockchain uygulamasıdır.
Proof-of-Work (İş Kanıtı)
Blockchain sistemi için kullanılan bilgisayarın çalıştığını kanıtlamak için kullanılan bir terim. Yüksek işlem gücü veya emek gerektiren işin çözülmesini ifade eder.
Sen de blockchain teknolojisi gibi kripto para piyasası ile ilgileniyorsan Token Nedir? Nasıl Alınır? konulu içeriğimiz de ilgini çekebilir.
